شاپشالدىڭ ۇيرەگى سەمىز، قىسقىشى ءىرى، كۇرىشى ءدامدى

9 - ايدىڭ 26 - كۇنى تاڭ ءسارى، شاپشال سىبە اۆتونوميالى اۋدانى ءناسىلدى قوي فەرماسى توبۋ قىستاعىنىڭ 10 مىڭ مۋلىق ساپالى، مول ءتۇسىمدى، جوعارى ءونىمدى كۇرىشتەن ۇلگى كورسەتۋ رايونىنداعى كۇرىش اتىزىندا دانگە تولعان التىن سارى ءتۇستى كۇرىش ماساعى ءيىلىپ تۇر. بۇگىن − حۋاڭ چين وتباسىنىڭ وسى جىلداعى «ەڭ ماڭىزدى كۇن»، سەبەبى ول ەككەن 40 مۋ جەردەگى ساپالى كۇرىش بۇگىن ورىلادى.
　　ساعات 12دە، كومباين ۋادەلەسكەن ۋاقىت بويىنشا اتىزعا كەلدى، قىسقا عانا ۋاقىتتىق سىناقتان سوڭ اتىزداعى كۇرىشتى ورا باستادى.
　　«وسى 2 جىلدا ساپالىلاندىرىلعان كۇرىش تۇقىمىن ەككەندىكتەن، دەرت - دەربەزدىڭ جانە زياندى جاندىكتەردىڭ زيانداۋى ازايىپ، كۇرىشتىڭ ءتۇسىمى ارتتى، ونىڭ ۇستىنە تيانشان تاۋىنىڭ قار سۋىمەن سۋارىلاتىندىقتان، ونگەن كۇرىش ەرەكشە قارسى الىندى». ورۋ ماشيناسىنىڭ كۇرىشتى تىركەمە ارباعا تولاسسىز توگىپ جاتقانىن كورگەن حۋاڭ چين قۋانىشتى بەينەدە: بيىل ءار مۋ جەردەن كەم دەگەندە 600 كيلوگرام كۇرىش الامىز. كۇرىش اتىزىن باسقارۋدان دا الاڭداپ كەتپەيمىز، ەگىس ارەدىگىندە سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەپ، كىرىسىمىزدى ارتتىرامىز، - دەدى.
　　سوڭعى جىلدارى تابيعي ابزالدىلىقتىڭ ارقاسىندا، شاپشال كۇرىش كاسىبى قۇرىلىمىن بار كۇشپەن رەتتەپ، «عىلمي زەرتتەۋ اكادەمياسى جانە ورنى + ۇلگى كورسەتۋ بازاسى + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + سەرىكتەستىك + شارۋا» سەلبەستىك ۇلگىسىنە جاڭالىق ەنگىزۋ ارقىلى، استىق تيجاراتىن كولەمدەندىرىپ جۇرگىزۋدى ىسكە اسىردى. قازىر وسى اۋداندا 200 مىڭ مۋ جەرگە كۇرىش ەگىلگەن، 27 كۇرىش وڭدەۋ زاۆودى، 13 كۇرىش سەلبەستىك كووپەراتيۆى بار. ەگۋ كولەمى ورنىقتى، اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋ دەڭگەيى ءبىرشاما جوعارى، ۋنيۆەرسال ءوندىرىس قۋاتى ءبىرشاما كۇشتى ساپالى كۇرىش ءوندىرۋ بازاسى العاشقى قادامدا قالىپتاسا باستادى.
　　كۇرىش كاسىبى قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرۋمەن بىرگە، شاپشال اۋدانى ماركا قۇرىلىسىن كۇرىش ەگۋدە ساپانى ءوسىرىپ، ءونىمدى ارتتىرۋدىڭ قامال الۋ ءتۇيىنى ەتىپ، «شاپشال كۇرىشى» دەگەن اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ جاعراپيالىق بەلگىسىن الۋعا ءوتىنىش بەرۋ ارقىلى ورگانيكالىق كۇرىش ەگىنشىلىگىن بارىنشا دامىتتى. بىلتىر تاعى ءۇشىنشى جاق باقىلاۋ - باسقارۋ قۇرىلىمىن ەنگىزىپ، جاعراپيالىق بەلگى جاپسىرىلعان كۇرىشكە ەگۋدەن ورۋعا دەيىن، كاسىپورىننان سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە دەيىن جان - جاقتى باقىلاۋ - باسقارۋ جۇرگىزىپ، كۇرىشتىڭ ساپالىق حاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك ەتتى.
　　ورگانيكالىق كۇرىش ەگىنشىلىگى نەگىزىندە كوپتەگەن كۇرىش ەگۋشىلەر «قىسقىش پەن كۇرىشتى قاتار ءوسىرۋ»، «ۇيرەك پەن كۇرىشتى قاتار ءوسىرۋ» سىندى ەكولوگيالىق ەگىنشىلىك - باعىمشىلىق ۇلگىسىن تىڭنان جاراتتى، وسىنىڭ ارقاسىندا كۇرىشتىڭ ساپاسى مەن ەكونوميكالىق پايداسى بارىنشا جوعارىلادى.
　　«بۇرىن قىسقىش جەگەندى قويىپ، مۇلدە كورمەگەنبىز». كەن اۋىلى گۇلتەكشە قىستاعىنداعى 44 جاستاعى تولعان ءالدى از ۇلت كۇرىش ەگۋشىلەرىنىڭ ىشىندە «تۇڭعىش رەت قىسقىش جەگەن ادام». بىلتىردان باستاپ، تولعان وتباسى 12 مۋ جەرىنە تۇگەلدەي ورگانيكالىق كۇرىش ەككەن. كۇرىش اتىزىنىڭ ەكونوميكالىق قوسىمشا قۇنىن ارتتىرۋ ءۇشىن، جياڭسۋ ولكەسى يانچىڭ قالاسىنىڭ شاپشال سىبە اۆتونوميالى اۋدانىنا باعىتتامالى كومەكتەسۋ الدىڭعى شەپ قىزمەت گرۋپپاسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە بيىل ونىڭ كۇرىش اتىزىنىڭ ءار مۋىنا 5 كيلوگرام قىسقىش وسكىنىن سالىندى. جۇڭچيۋ مەرەكەسى الدىندا ءار مۋ جەرىنەن 30 كيلوگرامعا جۋىق قىسقىش ءوندى ءارى بۇل قىسقىشتار جياڭسۋدىڭ شينجياڭعا كومەكتەسەتىن سۋ ونىمدەرى كاسىپورنى جاعىنان ءار كيلوگرامى 120 يۋان باعامەن تۇگەلدەي ساتىپ الىندى. تەك كۇرىش اتىزىنا قىسقىش باعۋدىڭ وزىنەن تولعان ءار مۋ جەردەن 1500 يۋان ارتىق كىرىس كىرگىزدى.
　　وسى قىستاقتىڭ تۇرعىنى جوۋ ۋشىڭ دا ەكولوگيالىق باعىمشىلىق ۇلگىسىنىڭ يگىلىگىن كوردى. بيىل ول 70 مۋ ورگانيكالىق كۇرىش اتىزىنا 80 ۇيرەك باققان. تاياۋدا ءاربىرىن 40 يۋانمەن تۇگەلدەي ساتتى. جوۋ ۋشىڭ تىلشىگە بىلاي دەدى: كەڭ كۇرىش اتىزى ۇيرەككە تاماشا ءوسۋ ورتاسىن دايىندادى، ۇيرەك جەم تالعامايتىندىقتان جانە توقتاۋسىز قيمىلدايتىندىقتان، كۇرىش اتىزىنداعى ارام شوپتەر مەن زياندى جاندىكتەردى جەۋمەن بىرگە، توپىراقتى دا بوساتتى، ساڭعىرىعى كۇرىشتىڭ ءوسۋىن تىڭايتقىشپەن قامدادى. وسىلايشا، كۇرىش ەگۋدىڭ وزىندىك قۇنى تومەندەۋمەن بىرگە، كۇرىشتىڭ ساپاسىنا دا